İkinci elde fiyat artışı etkilerini incelemeye başlayalım.

Şimdi 2020 Mart ayı sonunu da kapsayan TÜİK verilerini birlikte grafikler üzerinde inceleyelim. İlk olarak 2019-2020 yıllarına ait Ocak-Mart döneminde trafiğe kaydı yapılan taşıtların yıllara göre değişen verileri inceleyelim. Toplam kaydı yapılan taşıt sayısı 2020 yılında artmış. Bu artışta otomobil, kamyonet ve traktörün etkisinin diğer taşıtlara göre daha yüksek olduğunu söyleyebiliriz.

2019-2020 yıllarına ait Ocak-Mart döneminde trafiğe kaydı yapılan taşıtların aylara göre değişen verileri

Şimdi, 2019-2020 yıllarına ait Ocak-Mart döneminde trafiğe kaydı yapılan taşıtların aylara göre değişen verilerini inceleyelim. Ocak ayına göre şubat ayında yaşanan düşüş bir miktar Mart ayında toparlanmış gibi duruyor. Mart ayında markaların yeni gelen ve beğenilen araçlarının satışı bunda etkili olmuş olabilir. Grafikteki renk skalası “Toplam değerler, Otomobil, Minibüs, Otobüs, Kamyonet, Kamyon, Motosiklet, Özel amaçlı araçlar ve Traktör” sıralaması ile gösterilmiştir.

Mart 2020 içerisinde kaydı yapılan araçların yüzdelik dağılımı

Sıradaki grafiğimizde ise Mart 2020 içerisinde kaydı yapılan araçların yüzdelik dağılımını görüyorsunuz. Bu yüzdelik dilimde otomobil %60,1’lik bir payla birinci sırada yer alıyor. Diğer en yüksek yüzdelik dilime sahip taşıtlar ise sırasıyla Motosiklet ve kamyonettir.

Mart 2020 içerisinde kaydı yapılan toplam 72072 aracın yüzdelik dağılımı

Sıradaki grafiğimizde ise Mart 2020 içerisinde kaydı yapılan toplam 72072 aracın yüzdelik dağılımını görüyorsunuz. Mart ayında trafiğe kaydı yapılan taşıtların %60,1’ini otomobil, %16,7’sini motosiklet, %13,4’ünü kamyonet, %5,8’ini traktör, %2,0’sini kamyon, %1,1’ini minibüs, %0,7’sini otobüs ve %0,2’sini özel amaçlı taşıtlar oluşturmaktadır.

Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı

Trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı geçen yılın aynı ayına göre %22,8 arttı. Mart ayında geçen yılın aynı ayına göre trafiğe kaydı yapılan taşıt sayısı traktörde %78,9, kamyonda %63,0, otomobilde %32,4, otobüste %30,3, kamyonette %28,2 ve minibüste %10,5 artarken, özel amaçlı taşıtlar %27,3 ve motosiklet %13,7 azaldı.

Mart ayı sonu itibariyle trafiğe kayıtlı toplam taşıt sayısı 23 milyon 361 bin 22 oldu.

Mart ayı sonu itibariyle trafiğe kayıtlı 23 milyon 361 bin 22 taşıt sayısına ait yüzdelik dilimleri oluşturan kategorileri görüyoruz. Mart ayı sonu itibarıyla trafiğe kayıtlı taşıtların %54,1’ini otomobil, %16,4’ünü kamyonet, %14,4’ünü motosiklet, %8,2’sini traktör, %3,6’sını kamyon, %2,1’ini minibüs, %0,9’unu otobüs ve %0,3’ünü özel amaçlı taşıtlar oluşturmuş.

2019 ve 2020 yılları Ocak, Şubat ve Mart aylarında noter aracılığıyla el değiştiren araç sayılarının karşılaştırmasını görüyoruz bu grafikte. İkinci eldeki hacim 2019’a göre toplamda artmış gözüküyor. Bu artıştan başlıca Otomobil, Minibüs, Kamyonet, Kamyon ve Motosikletler büyük pay taşıyor. Talep arttığı için ve taebi karşılayacak kadar piyasada araç olmadığı için ikinci elde fiyat artışı da bu dönemde sürmüştür.

Mart ayında 720 bin 25 adet taşıtın devri yapıldı.

Mart ayında devri yapılan taşıtların (ikinci el taşıtlar, ikinci el araçlar) %69,7’sini otomobil, %17,0’ını kamyonet, %4,8’inin motosiklet, %3,5’ini traktör, %2,4’ünü kamyon, %2,0’ını minibüs, %0,5’ini otobüs ve %0,1’ini özel amaçlı taşıtlar oluşturdu.

Mart ayında 43 bin 300 adet otomobilin trafiğe kaydı yapıldı.

Sıfır otomobil satış verileri, sıfır otomobil satış sayılarını gösteren grafiğimizdeki en büyük satış payına sahip olan araç kategorisinin otomobil olduğunu rahatlıkla görebiliyoruz. Kaydı yapılan sıfır araçlar ile kaydı silinen mevcut trafikteki araçların sayısal verilerinin karşılaştırılmasına ulaşmak için aşağıdaki videoya tıklayabilirsiniz. 2020 de kaydı yapılan toplam araç sayısı 2019’a kıyasla artmışken; 2020 de kaydı silinen toplam araç sayısı 2019’a kıyasla düşmüştür.

Kaydı Yapılan-Kaydı Silinen Otomobil 2019-2020 Karşılaştırması

2020 de kaydı yapılan otomobil sayısı 2019’a kıyasla artmışken; 2020 de kaydı silinen otomobil sayısı 2019’a kıyasla düşmüştür. Kaydı silinen otomobil sayısının yüzdesi diğerlerine kıyasla daha düşük olmuş. Kaydı yapılan motosiklet sayısı 2020 de 2019 göre düşmüştür. Diğer kategorilerde tam tersi durum var. Motosiklet değerleri 2020 ve 2019 da pek farklılık göstermemiş.

Kaydı Yapılan-Kaydı Silinen Özel Amaçlı Taşıt ve Traktör 2019-2020 Karşılaştırması

Özel amaçlı araçlar ile traktörde, kaydı silinen araç sayısında, diğer kategorilere göre farklı olarak, düşük sayılarda da olsa, 2020’de 2019’a göre artış var. Kaydı yapılan sıfır araçlar ile kaydı silinen mevcut trafikteki araçların sayısal verileri karşılaştırıldığı grafiğimiz için aşağıdaki videoyu izleyebilirsiniz. Özetle kayıt silme işleminin arttığı kategoriler özel amaçlı taşıt ile traktör kategorisidir. Otomobil kategorisinde kaydı yapılan otomobillerin toplama göre yüzdelik payındaki artış %47.9 iken kayıt silme işlemlerindeki payı yüzde –(eksi)%95.1. Bu durum, otomobillerde Mart ayında kayıt silme işleminin %95.1 oranında düştüğünü gösterir. Mart 2020’deki kaydı silinen taşıtların sayılarındaki düşüş aslında ikinci eldeki talep artışı ve sıfır araç fiyatlarının aşırı yükselmesinden kaynaklanmaktadır.

Trafiğe kayıtlı otomobillerin yakıt cinsine göre yüzde-% dağılımı

Benzinli araç sayısı, 2004 ile 2020 yılı Mart ayı sonuna kadar elde edilen verilerine göre düşüş göstermiş. Dizel araç sayısı ise yıllara göre artış göstermiş. Ayrıca 2014 yılından sonra, dizel araçların sayısının, benzinli araçları geçmeye başladığını görüyoruz. LPG’li araçların sayısı da yıllara göre artış göstermiştir.

Benzin-Dizel-LPG-Hibrit/Elektrikli taşıt verileri

Benzinli araç yüzdesi 2004 yılında %75,2’lik bir paya sahipken  2020 yılında %24.1’lik bir paya düşüş göstermiştir. Dizel araç yüzdesinin ise 2004 yılında %4,7’lik bir paydan 2020 yılında %38,2’lik bir paya yükseldiğini görüyoruz. LPG’li araçların yüzdesi 2004 ten 2013 yılına kadar %41,5’e kadar artış gösterirken 2020’de %37.2’lik bir yüzdeye düşmüştür. Elektrikli / Hibrit araçların yüzdelik payı ise 2020 de %0,2’dir. Trafiğe kaydı yapılan taşıtların Mart 2020’de illere göre dağılımı : İstanbul %35, Ankara %8, İzmir %6, Bursa %4, Antalya %4 şeklinde devam etmektedir.

İl	Taşıt sayısı	Dağılım (%)
İstanbul	25 377	35.2
Ankara	6 147	8.5
İzmir	4 125	5.7
Bursa	2 938	4.1
Antalya	2 598	3.6
Adana	1 823	2.5
Gaziantep	1 444	2.0
Mersin	1 367	1.9
Muğla	1 299	1.8
Kocaeli	1 297	1.8
Diğer-Other	23 657	32.8

Mart 2020 Trafiğe kaydı yapılan otomobillerin markalara göre yüzde dağılımını görüyoruz. Renault %17.2 lik payla ilk sıradayken, ikinci sırada takip eden marka Volkswagen %13.6, üçüncü sırada takip eden marka ise Fiat tır %10.4. Sonrasında sırasıyla Toyota %7.2, Pegeout %6.4 ,Opel %5.0,Ford %4.8 , Dacia %3.9 , Hyundai %3.8 , Citroen %3.7, Honda %3.3 , Skoda %3.0 ,Mercedes-Benz %3.0, Audi %2.4, Seat %2.4, BMW %2.0, Kia %1.5, Nissan %1.1, Jeep %0.9 ve Volvo %0.8.

Sıradaki grafiğimiz 2016-2020 yılları arasındaki Trafiğe Kaydı yapılan otomobillerin silindir hacmine göre dağılımını gösteriyor. 2017 yılından sonra otomotiv sektöründeki daralma bu grafikten de açık net bir şekilde gözlenebilmektedir. Ocak-Mart döneminde en fazla 1401-1500 silindir hacmine sahip otomobillerin kaydı yapılmıştır. Ocak-Mart döneminde trafiğe kaydı yapılan 141 bin 354 adet otomobilin %30,1’i 1401-1500, %28,6’sı 1501-1600, %20,4’ü 1300 ve altı, %14,6’sı 1301-1400, %5,3’ü 1601-2000, %1,0’ı 2001 ve üstü motor silindir hacmine sahiptir.

Renklerine göre 2020 Ocak ve Mart döneminde kaydı yapılan otomobillerin renk yüzdeleri. Ocak-Mart döneminde kaydı yapılan otomobillerin 73 bin 846’sı beyaz renklidir. Ocak-Mart döneminde trafiğe kaydı yapılan 141 bin 354 adet otomobilin %52,2’si beyaz, %23,9’u gri, %6,6’sı kırmızı, %6,4’ü siyah, %6,2’si mavi, %1,7’si turuncu, %1,4’ü kahverengi, %0,9’u sarı, %0,2’si yeşil renkli iken %0,3’ü diğer renklerdedir.

Renkler	Yüzdeleri
Beyaz	%52,2
Gri	%23,9
Kırmızı	%6,6
Siyah	%6,4
Mavi	%6,2

Öncelikle ilgili grafikleri ve sayısal verileri incelediğimizde ve dünya genelindeki ekonomik verileri değerlendirdiğimizde de artan sıfır araç fiyatlarına yetişemeyen bütçeler doğal olarak ikinci ele yönelecek. İkinci ele artan talep ise ikinci el fiyatlarını doğal olarak yukarıya taşıyacaktır. İkinci elde fiyat artışı nerede duracak şuan için bir şey söylemek çok erken. Sektörel daralma öncelikli olarak küresel ekonomik kriz ve sonrasında küresel bir salgın olan Koronavirüs ten ciddi anlamda etkilenmiştir. Koronavirüs salgını nedeniyle otomotiv üretimi durmuştu. Bundan sonra herhangi bir ÖTV teşviği gibi bir teşvik dahi yapılsa oluşabilecek talepleri karşılayabilecek otomobil sayısı üretilemediği için ikinci el piyasasında fiyat artışları devam edebilir. Sıfır araçların fiyatlarındaki artış ikinci elde fiyat artışı için dinamo etkisi yapıyor. Yukarıdaki videoların detaylı anlatımının ve diğer detaylı grafiklerine ulaşmak için youtube kanalımızı ziyaret etmek için tıklayınız. Bu tarz makale ve videoların devamı için web sitesi, sosyal medya kanallarından bizleri takip edebilirsiniz. Özelikle YouTube kanalımız üzerinden faydalı videolara ulaşabilir, kanalımızı takip edebilirsiniz.